Alle voorzienbare onzekerheden waarvoor geen voorzieningen zijn gevormd of die niet tot afwaardering van activa hebben geleid en die van grote betekenis kunnen zijn in relatie tot het balanstotaal of het eigen vermogen, worden als risico aangemeld.
a. Risico's voortvloeiend uit eigen beleid
Garanties | Door de gemeente zijn garanties afgegeven voor geldleningen die door Gennepse verenigingen of instellingen zijn aangegaan. Gennep heeft 2 garantstellingen afgegeven voor leningen aan de Stichting INTOS. Betaling van de rente en aflossing van deze leningen zijn gegarandeerd, het risico is nihil.
Open-einde-regelingen | Door de wetgeving van het Rijk worden gemeenten steeds vaker geconfronteerd met open-einde-regelingen. Te denken valt aan de Participatiewet, leerlingenvervoer, Wet Maatschappelijke Ondersteuning en Jeugdzorg.
Sociaal domein | De middelen die we ontvangen van het Rijk voor het Sociaal Domein zijn niet toereikend. Voor 2023 t/m 2026 zijn er extra middelen toegekend. Dit is afgesproken tussen het Rijk en de VNG (afspraken jeugdmiddelen in de meerjarenraming). Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over de aanvullende besparing, waarbij de Rijksoverheid de verantwoordelijkheid neemt om deze besparing zelf in te vullen en dus niet bij gemeenten leg t. Voor eventuele tegenvallers binnen het sociaal domein is een bestemmingsreserve beschikbaar.
Planschade | Om het risico op planschade te beperken, wordt voorafgaand aan toepassing van ruimtelijke procedures waarbij schade niet kan worden afgewenteld onderzoek verricht naar mogelijke planschade. Binnen de grondexploitatiegebieden wordt rekening gehouden met mogelijke planschadeclaims.
Opbrengst toeristenbelasting | Bij een neerwaartse conjunctuur daalt het aantal overnachtingen. Wij hebben als gemeente geen invloed op deze autonome ontwikkeling.
Verbindingsweg | In 2023 wordt verder gewerkt aan de voorbereidingen voor de aanleg van de verbindingsweg in Milsbeek. Daadwerkelijke aanbesteding moet uitwijzen of het gecalculeerde budget marktconform is. Gezien de forse prijsstijgingen in de bouwsector bestaat er een risico dat het huidige krediet ontoereikend is.
Bouwgrondexploitatie | Voor mogelijke risico’s in het kader van de bouwgrondexploitatie wordt verwezen naar de paragraaf grondbeleid. Voor deze risico's is de Algemene reserve grondexploitaties beschikbaar. Bij de bepaling van de minimale weerstandscapaciteit zijn deze risico’s niet meegenomen. De gemeente heeft nog een vordering op projectontwikkelaar Parkvisie Holding B.V. voor de betaling van een exploitatiebijdrage plan Heikant. Voor dit risico is de Algemene reserve grondexploitaties beschikbaar. Deze vordering is wel opgenomen in de berekening van de weerstandscapaciteit. We verwachten dat er meer duidelijkheid komt over de afhandeling van deze vordering zodra de plannen voor de ontwikkeling van de Heikant definitief worden vastgesteld.
PAND VOORMALIG BRANDWEERKAZERNE | Het pand van de voormalige brandweerkazerne heeft in 2021 een gemeentelijke monumentenstatus gekregen. Het pand mag hierdoor niet meer gesloopt worden en is daarom uit het exploitatiegebied Gennepermolen gehaald. Over de toekomstige invulling/bestemming van het pand voeren we constructieve gesprekken met een lokale initiatiefnemer. Afhankelijk van de uitkomsten zal dit een financiële vertaling krijgen.
INFORMATIEBEVEILIGING EN PRIVACY | We zorgen ervoor dat alle organisatorische, procedurele en technische beveiligingsmaatregelen geborgd zijn, zodat de continuïteit van ICT, informatie en informatievoorziening zijn gegarandeerd en eventuele gevolgen van beveiligingsincidenten beperkt zijn. 100% veiligheid bestaat niet. Recente problemen bij diverse gemeenten bewijzen dat en geven aan dat we alert moeten blijven.
b. Risico's voortvloeiend uit het beleid van hogere overheden
Algemene uitkering | Als het Rijk besluit te bezuinigen, betekent dit voor gemeenten dat de algemene uitkering lager wordt. Bij extra rijksuitgaven wordt de algemene uitkering hoger. Met ingang van het jaar 2023 wordt de algemene uitkering berekend op basis van het nieuwe verdeelmodel. Dit nieuwe verdeelmodel is ongunstig voor de gemeente Gennep. In de Meicirculaire 2022 zijn alleen de herverdeeleffecten tot en met 2025 aangegeven (in 2023 € 7,50 in 2024 en 2025 € 15 per inwoner). Vanaf het jaar 2026 is in de begroting rekening gehouden met een verlaging van de algemene uitkering van € 50 per inwoner. De verwachting is dat er pas in de Mei circulaire 2023 meer duidelijkheid gaat komen over de effecten in 2026 en verder.
In de Mei circulaire 2022 is het accres opwaarts bijgesteld. De accressen zijn hoger dan eerder aangekondigd. Vanaf 2026 wordt de normeringssystematiek aangepast. Wat dit betekent voor de hoogte van de algemene uitkering is nog niet bekend.
Omgevingswet | De structurele en incidentele financiële wijzigingen die de Omgevingswet vanaf 2023 met zich meebrengt, zijn zo goed als mogelijk vertaald in de meerjarenbegroting. Of deze bijstellingen toereikend zijn zal gaandeweg blijken, een en ander hangt ook af van de middelen die we hiervoor al dan niet via het Rijk ontvangen.
c. Risico's voortvloeiend uit samenwerkingsverbanden
Sociale werkvoorziening | De meerjarenbegroting voor de Sociale Werkvoorziening vraagt structureel om een gemeentelijke bijdrage. Dit risico ziet toe op een extra overschrijding van het exploitatietekort, wat een extra gemeentelijke bijdrage zou betekenen. Uitgegaan wordt van een risico van 10% van de overschrijding van de jaarlijkse bijdrage.
d. Risico's voortvloeiend uit handelen van derden
Waarborgfonds Sociale Woningbouw | De gemeente fungeert naast de corporaties en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw als 3e “achtervang” voor leningverstekking aan corporaties. Alleen als de bijdragen van de voorgaande 2 partijen ontoereikend zijn, moeten Rijk en gemeenten op verzoek van WSW renteloze leningen verstrekken. Gemeenten lopen een minimaal risico.
Waarborgfonds Eigen Woningbouw | Het risico van garantieverstrekking in het kader van de Nationale Hypotheek Garantie is ondergebracht in Waarborgfonds Eigen Woningen (WEW). Uit de liquiditeitsprognoses van het WEW blijkt, dat voor de jaren waar de prognoses betrekking op hebben geen aanspraken zijn te verwachten op de achtervangfunctie van gemeenten.
e. Risico's voortvloeiend uit voor de gemeenten niet te beïnvloeden ontwikkelingen
Economisch onzekere situatie | Er is sprake van schaarste aan materialen en aan mensen. Dit leidt tot een opdrijving van de aanbestedingen, maar heeft mogelijk ook effect op het realiseren van planningen. Deze aspecten zijn in combinatie met de loon- en prijsontwikkelingen een risico voor alle projecten, maar die in het fysieke domein in het bijzonder.
De druk op de arbeidsmarkt zal wellicht iets afnemen de komende periode, maar de verwachting is dat het bemensen van onze organisatie de komende jaren blijvend om aandacht zal vragen.
Renteontwikkeling | Door de voorgenomen investeringen en om in onze liquiditeitsbehoefte te kunnen voorzien gaan we naar verwachting in 2024 een nieuwe geldlening afsluiten. De rente ontwikkelt zich medio 2022 weer opwaarts. In de begroting is daarom rekening gehouden met een hoger rentepercentage. Het restrisico (bij een hoger rentepercentage dan begroot ) is opgenomen in de berekening van de weerstandscapaciteit.